BARE INFINITIVES (Yalın mastarlar)
Ana cümlenin yükleminin hemen arkasından gelen bir şahıs zamirinden sonra, yada yardımcu yalın fiilin arkasından kullanılabilecek olan fiiller o cümlenin nesnesi gibi kullanılmaktadır. Yalın fiilerin (bare infinitives) kullanımlarının bir kaç kurallı vardır.
1.-Bu kurallardan ilki ana fiilin arkasından kullanılan bir şahıs zamirinden sonra fillin yalın halde kullanılmasıdır. Bu fiilier aşağıda verilmiştir.
MAKE, LET, HAVE, HELP.
Yukarıda verilen fillerin hepsi arkasından yalın fiil kullanılmayı gerektirir, ancak “help” fiilinin arkasından resmi ingilzce de “to” da kullanılabilir.
· My mother makes me tidy up my room whenever she sees it untidy.
· My father doesn’t let my sister go out alone at nights.
· They let the children travel at reduced fares.
· His uncle have Sam clean the barn thoroughly.
· Sally’s schoolmate helped her (to) solve the difficult problems.
Bir diğer yalın mastar alan filler “hear, notice, watch, see, observe, feel” gibi duyu ve algılamalarımızla ilgili fillerdir. Bu filler fiilimsilerle de (gerunds) kullanılabılır. Bir olayın bütününü gören yada duyan bir kişi fillimsi (gerund) kullanır, ancak olayın bir bölümünü veya anını gören yada duyan kişi fiili yalın kullanır. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.
· I saw someone steal your bike. (olayın bir bölümünü gördüm)
(Birisinin senin bisikletini çaldığın gördüm)
· I saw someone stealing your bike. (olayı baştan sona kadar gördüm)
(Birisinin senin bisikletini çalarken gördüm)
· She watched the robbers approach the bank
· She watched the robbers approaching the bank
Bu filler edilgen (passive) olarak ifade edilirken yalın halde kullanılmazlar ana fille “to” ile bağlanırlar. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.
· My father usually makes my elder brother study hard. (active)
My elder brother is made to study harder (by my father) (passive)
· Someone saw the missing child walking along the river. (active)
The missing child was seen walking along the river. (passive)
· We seldom heard this baby cry.(active)
This baby was seldom heard to cry.(passive)
“Let” in passive bir cümlede kullanımı yaygın değildir, “Let”’in yerine “be allowed to” yapısı tercih edilir.
· Our course teacher let us drink coffee or tea in the classroom. (active)
We are allowed to drink coffee or tea in the classroom. (passive)
NOTE: “Hear, notice, watch, see, observe, feel” gibi duyu ve algılamalarımızla ilgili filler arkasından yalın fiiller kullanıldığında bu filler passive olarak ifade edilemezler. **”We seldom heard the baby be cried” “We seldom heard the baby was cried” gibi kullanımlar yanlıştır. |
2-“Had better”, “would rather / sooner”, gibi bazı kelime grupları ile de “to” almayan yalın mastar kullanımı vardır.
· I would rather / sooner not miss the play on TV
· He would rather / sooner have holiday with some friends.
· You had better consult a solicitor rather than ask opinions among friends.
· We had better write the will with your lawyer.
3- Ingilizce’de kiplerin (modals) arkasından da “to” almayan yalın mastar kullanılır.
· We can meet for lunch at Ron’s place tomorrow
· Let’s put on a play in the school hall, shall we?
· You must know the men he has mentioned.
· John might come round after dinner. He couldn’t say definitely.
4.- İki mastar yapısı bir cümlede “and”, “or”, “except”, “but”, “than” “as” yada “like” ile bağlanmış ise ikinci mastar fiil yalın kullanılır.
· I would like to have a rest and sleep for a short time.
· Do you want to have dinner now or wait until the children come?
· We have nothing to do except wait for his turning up.
· I am ready to do anything but work in a mine.
· It is easier to do it yourself than explain to somebody else how to do it.
· It is as easy to smile as frown.
· I have to feed the animals as well as look after children.
· Why don’t you do something useful like tidy up your room?
