Tense Agreement in Time Clause

(Zamanı ifade eden zarf cümleciklerinde zaman uyumu)

Zaman bağlaçlarının olduğu bileşik cümlelerde, ana cümle ve yan cümle arasında belli bir zaman uyumu olmak zorundadır. Bu zaman uyumu ifade edilen zamanın gelecek (future), şimdi (present) ve geçmiş (past) zaman olması durumuna göre ifade edilmesi gerekir.

Present Tense (Şimdiki Zaman)

Şimdiki zamanı ifade eden Zarf cümleciklerinde Yan cümle (subordinate Clause) Present (Present Simple, Present Continuous, Present perfect Simple yada Present Perfect Continuous), Ana Cümle (Main Clause) Presnt (Prsent simple, Presesnt Continuous, Presesnt Perfect Simple yada Presesnt Perfect Continuous) olur.

Subordinate conjunction	Present	Present
Every time	I come across Mr. Burton,	he looks as if he has a problem
As soon as	I get up,	I have a shower.
Whenever	Tom visits his hometown,	he tries to see his old friends
While	she is talking to her English teacher,	we can visit her other teachers.
As	he is driving car	You shouldn’t talk to him.

Genel gerçeklerden, rutin olaylardan, genel alışkanlıklardan bahsederken, hem ana cümlecikte hem de yan cümlecikte “the Present Simple Tense” kullanılır.

· Whenever Sally gives hug parties, she always organize them on her own.
· Mary always locks the doors and windows when she goes out.
· All the plants need water in order that they survive.

İçinde bulunduğumuz anda bir eylem devem ederken başka bir eylemin olduğunu ifade etmek isteniyorsa “while” yada “as” bağlacı kullanılır ve bağlı cümlecikte “the Present Continuous Tense” kullanılır. Ancak, kullanılan fiil durum ifade eden bir fiil ise (non-action verb) “Present simple Tense” kullanılır.

· While you are looking for the car key, I will let them know that we are leaving soon.
· Tom is painting the garage while I am working in the garden.

İçinde bulunduğumuz zaman ile geçmişte olan bir zaman arasındaki ilişkileri oluşturabilmek için zaman zarfı olarak ‘since’ yaygın bir şekilde kullanılır.

·  I have not seen him since he went abroad.
·  They haven’t received any junk mail since they’ve moved house.

“Now (that) ” şu anla ilgili olarak yaygın bir şekilde kullanılan zaman zarflarından biridir. Bu ifadede geçmiş ile şimdiki zaman arasında kullanılır. Ancak, geçmiş zaman içinde de nadiren kullanılabilir.

PAST TENSE (Geçmiş Zaman)

Geçmiş zamanı ifade eden Zarf cümleciklerinde Yan cümle (subordinate Clause) Past (Past Simple, Past Continuous, Past perfect Simple yada Past Perfect Continuous), Ana Cümle (Main Clause) Past (Past simple, Past Continuous, Past Perfect Simple yada Past Perfect Continuous) olur.

Subordinate conjunction	Past	Past
while	Mrs. Field was still in the basement,	there was a loud knock at the back door
The moment	the newly married couple walked in the door,	they began to argue.
By the time	we got to the ground,	the cricket game had been going on for   more than an hour
Once	he had been challenged to play baseball,	Roger would not stop practicing.
After	Hamlet's uncle Claudius married Hamlet's mother,	Hamlet wanted to kill him.
Until / till	we throughly discuss the matter,	you had better wait
As soon as	he joined / had joined the army,	he wanted to g oto the frontier.

Geçmişte iki eylem ardışık olarak peş peşe oluşmuş ise hem ana cümlecik hemde yan cümlecik “the Simple Past Tense” olur.

· After I found the wallet full of money, I immediately went to the police and turned it in.
· When I saw my uncle catching fish after fish, I beganusing the same bait.
· I called my parents as soon as I arrived at the station

Eğer geçmişte iki eylemden biri diğerinden daha önce olmuş ise ilk olan eylem “the Past Perfect Simple” daha sonra olan eylemde “the Past Simple Tense” olur.

· All the students had been rather excited by the time they took their English test.
· After he had cleaned the room, he left.
· He had never missed a class before he became ill.

Geçmişte bir eylem devam ederken, başka bir eylem ile kesiliyorsa devam eden eylem “the Past Continuous Tense” ile ifade edilir, kesen eylemde “the Past Simple Tense” olur

· When I got home, smoke was coming out of one of the upstairs windows.
· While the children were running, a fierce dog chased them down the street
· It’s strange that you called because I was just thinking about you.

Geçmişte bir eylem devam ederken, başka bir eylem de ayni and devam ediyorsa her iki eylemde “the Past Continuous Tense” ile ifade edilir.

· While James was repairing the leaking tap, his wife was preparing lunch.
· While I was having shower, I was singing the popular melodies.

Yapılan eylemin zamanını vurgulamak istiyorsak it+be + cojunction ….(that) yapısını kullanırız. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.

· It was only after he become a well know writer (that) he began to earn money from his novels.
· It was not only the money (that) the burglars took but it was the safe too.
· It was when he left the office (that) he remembered to take his files.
· It was before she arrived at home that she realised to bring a present for her son’s birthday.

“Before / after” gibi bağlaçlar genellikle eylemlerin sırasını-öncelik, sonralık-belirler; “after” ilk eylemi belirlediğinden dolayı arkasından “the Past Perfect” alır, Ana Cümle de “the Simple Past” olur.

· After she had taken some medicine, she felt better.
· Ahmet first visited her grandparents after he had completed his military duty.
· After we had congratulated our manager, we each gave him a present.

“Before” un bağlı olduğu cümle geçmişte yapılan iki eylemden bir sonrasını ifade ettiğinden dolayı “the Simple Past Tense” kullanılır, Ana Cümlede de “the Past Perfect” kullanılabilir.

· Before Sally married to Tom, she had lived in another town.
· Most of the students had finished answering questions before the exam was over.

Ancak, “before” un bağlı olduğu cümlede eylemin tamamlanmış olduğunu vurgulamak istediğimizde “the Past Pefect” kullanmak mümkündür. Bu durumda genellikle finish, arrive, complete, start, begin, vs anlık durumları ifade eden filler kullanılır. Burada “before” anlam olarak “as soon as” e benzer.

· Before we had arrived there, he had complained about the trip.
· Before the workers had finished their meal, the boss ordered them to back to work

“Until / till” ile “the Past Perfect” kullanımı pek yaygın değildir. Ama bununla beraber; yan cümledeki eylemin temel cümledeki eylemden daha önce tamamlanmış olduğunu vurgulamak istediğimizde, the Past Pefect” kullanılabilr. Aksi takdirde, “the Simple Past Tense” kullanılır.

· They didn’t leave the office until the rain had stopped.
· Until he had won the game, Tom didn’t give up pressing his opponent.

“Until / till” ile ifade edilen bileşik bir cümledeki ana cümlenin içinde never, always, once, twice, in his life gibi zarflar kullanılmış ise bu cümle “Past Perfect” olarak kullanılabilir. “until / till” ile bağlanan yan cümlede “the Simple Past” kullanılır.

· Untill I started my higher education, I had never visited a big city.
· I had always regarded my friends as hero, till I was deceived by one of them.

Geçmiş Zamana yönelik kullanıldığında,“By the time” zaman bağlacı olarak arkasından “the Past Simple Tense” alır, temel cümlecikte “the Past Perfect Tense” olur.

· By the time the news on began TV, she had washed up the dishes.
· By the time she got married, she had written four boks.

Ancak, temel cümlecik durum ifade eden “be” fiili olursa ve süreçte belirtmiyorsa cümlemiz “the Past Simple Tense” olur

· By the time we arrived at the theatre, the play was almost over.
· The house was full of insects by the time we cleaned it thoroughly.
· By the time she retired from his work, she was fifty five years old.
· By the time we arrived at home, the ground was full of water becaues of the leaking tap.

Eğer “geçmişte bir eylem gerçekleştiğinde, bir diğer eylem zaten oluyordu” anlamını vermek istiyorsak, temel cümlede (already) + was / were doing yapısı kullanılır.

· By the time we arrived at the mountain, it was already snowing hard. / had started snowing hard

“By the time” ile “until / till”, Türkçe'ye “.... oluncaya kadar” biçiminde çevrildiği halde, geçmişteki iki eylem arasında farklı bir ilişkiyi ifade ederler.

· By the time they came back from holiday, all the plants at their home plants had died.

Yukarıdaki örnekte ve diğer örneklerde gördüğümüz gibi, "by the time", "ikinci eylem tamamlandığında, diğer eylem olup bitmişti' anlamını vurguluyor.

 I watered her plants until she came back from holiday.

Bu örnekte de gördüğümüz gibi, "until / till", "birinci eylemin, ikinci eylemin olduğu noktaya kadar devam ettiğini, tam o noktada bittiğini " vurguluyor.

By the time I got to the airport, my plane had taken off.
(The plane departed some time before my arrival, so I missed it.)

I went to the airport yesterday to see a friend of mine off. I stayed in the waiting lounge until the plane took off.

(I saw the plane take off and then I left the airport.)

Bir noktadan diğerine sözü edilen eylemin devam ettiğini vurguladığı için "until / till", stay, talk, play etc. gibi süreç bildiren fiillerle kullanılır. Finish, leave, arrive, etc. gibi, bir anda olup biten eylemler, "until / till" ile sadece olumsuz cümlede kullanılır.

He stayed at my house until/till I came back from holiday.
The teacher waited until/till the last student left the classroom.
He didn't leave me until/till I promised to meet him after work.

"By the time", zaman açısından bir noktayı vurguladığı için, sadece finish, leave, arrive, etc. gibi. bir anda olup biten eylemlerle, çoğunlukla da Perfect tense'lerle kullanılır.

He arrived at the station at 11 o'clock.
He waited at the station (from 11 o'clock) until/till 12 o'clock, then he left.
I didn't arrive at the station until/till 1 o'clock. By the time I arrived at one o'clock, he had left.

“As soon as / once” temel cümle ile yan cümledeki eylemelerin arasında geçen zamanın çok kısa olduğunu, eylemlerin arka arkaya meydana geldiğini vurgular. Hem ana cümle, hemde yan cümlenin içindeki eylemler diziliş sırasına göre olduğundan, “the Past Perfect” kullanmak zorunlu değildir; ancak, ilk eylemi vurgulamak istediğimizde “as soon as” arkasından “the Past Perfect” alabilir.

As soon as the guests left/had left, I went straight to bed.
I went to see her as soon as I heard/had heard the news.
The students burst into laughter as soon as the teacher left/had left the classroom.
As soon as they found/had found a better house, they sold their old one.
We decided to go shopping as soon as the rain stopped/had stopped.
(Yağmur diner dinmez alışverişe çıkmaya karar verdik.)

“Once”, as soon as ve after anlamı veren bir bağlaç olduğundan dolayı çoğunlukla, bağlı bulunduğu cümlede “the Perfect Tense” kullanılabilir.

Once you’d found out where he lived, I went to see him.
She made herself a cup of coffee once she had put away the groceries.
Once school was over, the students rushed to holiday resorts.
(Okul kapanınca/Okul kapanır kapanmaz, öğrenciler tatil beldelerine akın etti.)

"No sooner ... than" ve 'hardly/barely/scarcely ... when", as soon as ile aynı anlamı veren daha vurgulu kalıplardır. Bu kalıplar cümlenin başında yer alırsa devrik cümle yapısı kullanılır.

The young couple had no sooner left the party than people began to gossip about them.
No sooner had the young couple left the party than people began to gossip about them.
The executive had hardly begun his speech when his assistant interrupted him.
Hardly had the executive begun his speech when his assistant interrupted him.
I had barely stepped into the bath when the telephone rang.
Barely had I stepped into the bath when the telephone rang.
(Henüz banyoya girmiştim ki, telefon çaldı./Ben banyoya girer girmez telefon çaldı.) t

When", kullanırken dikkat edilmesi gereken bağlaçlardan biridir. Çünkü, kullandığımız tense'e göre, eylemlerin birbirleriyle olan ilişkisi farklılık gösterir, anlam değişir.

When he left home, I was washing the dishes.
(O evden çıktığında ben bulaşık yıkıyordum.)
(I started to wash the dishes before he left, and hadn't yet finished when he was leaving.)

When he left home, I washed the dishes.
(O evden çıkınca, bulaşıkları yıkadım.)
(I waited for him to leave home and then I started to wash the dishes.)

When he left home, I had washed the dishes.
(O evden çıktığında, ben bulaşıkları yıkamıştım.)
(I started to wash the dishes and finished them before he left home.)

When + Simple Past, Past Continuous
When + Simple Past, Simple Past
When + Simple Past, Past Perfect

She was preparing dinner when I got home.
She prepared dinner when I got home.
She had prepared dinner when I got home.

FUTURE TENSE (Gelecek Zaman)
Gelecek zamanı ifade eden Zarf cümleciklerinde Yan cümle (subordinate Clause) Present (Present Simple, Present Continuous, Present perfect Simple yada Present Perfect Continuous), Ana Cümle (Main Clause) Future (Future simple, Future Continuous, Future Perfect Simple yada Future Perfect Continuous) olur.

Subordinate conjunction	Present	Future
By the time	the company decide to order,	the goods we have will have been over.
When	the Prime Minister is in Ottawa.	the committee will meet.
As soon as	I find where she lives,	I will write to her.
The moment	we receive the money,	we will send the ticket.
Once	Mary arrives	we can start the session.
Now that	you have got married,	You have to give up all your bad habits.

Gelecek zaman da bir eylem başlamış, tamamlandıktan sonra diğer eylemin olacağını ifade etmek istiyorsak, yada eylem bir süreç gerektiriyorsa yan cümlecikte Present Perfect Tense kullanılır. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim:

· After I have finished my homework, I will help yours.

Yukarıdaki cümlede kişi işe başlamış ve süreç devam ediyor. İşi bitirdikten sonra yardım edecek.

· After I finish my homework, I will help yours.

Yukarıdaki cümlede kişi işe başlamamış, işi başlayacak, ve bitirdikten sonra yardım edecek.

Gelecek Zamana yönelik kullanıldığında,“By the time” zaman bağlacı olarak arkasından Present Simple Tense alır, temel cümlecikte Future Perfect Tense olur.

· By the time we return from holiday our neighbour will water the plants in the garden.

Ancak, temel cümlecik durum ifade eden “be” fiili olursa ve süreçte belirtmiyorsa cümlemiz Future Simple Tense olur

· By the time they arrive, I will be at home.

Süreç belirtiyorsa cümlemiz Future Perfect Simple Tense olur

· By the time they arrive, I will have been at home for an hour.

☺ By the time ve Until arasındaki ayrım şu özelliklere göre yapılır: ‘Until’ will have+V3 ile kullanılmaz. Until'de ana cümledeki eylem sürekli bir eylemdir (Örneğin, sit, wait, speak, stand, drive gibi.) By the time ise temel cümlesinde anlık olan eylemlerle kullanılır (örneğin start, arrive, realize etc.) By the time da temel cümlede olumsuzluk ifade eden ek (not, no) kullanılmaz. Ana eylem olumsuz olmaz. By the time da her iki cümlede aynı anda Simple Past tense kullanılmaz. Ama simple past + was, were kalıbı kullanılabilir. Ana cümlede nesne bir rakam ile tanımlandığında Until kullanılmaz. By the time aynı anda hem "e kadar" hem de "dığı zaman" şeklinde çevrilebilir. Zaman aralığın içerisinde eylem By the time'da bir kez Until'de defalarca yapılır.